جمعه ۱۵ تير ۱۴۰۳ - 
از عباس تا باب الحوائج:
در شب میلاد حضرت عباس دکتر محمدحسین رجبی(دوانی) کارشناس تاریخ اسلام ، در مورد شخصیت تاریخی حضرت عباس(ع) بیانات جالب را ارایه نمودند. وی با اشاره به جایگاه حضرت عباس(ع) در روایات، تصریح کرد، اگر حضرت عباس(ع) عظمتی پیدا کرد نه به سبب فداکاری در راه برادر بلکه به سبب معرفت کامل و یقین نسبت به مقام ولایت و فداکاری در این راه بود برای همین او را تالی‌تلو(همتا) ائمه معصوم و باب الحوائج می خوانند.متن زیر با رویکردی درون دینی و تحلیلی به نقش و جایگاه حضرت عباس و برخی القاب آن بزرگوار نظیر علمدار، سقا، باب الحوائج، قمر بنی هاشم و غیره می پردازد.
کد خبر: ۳۹۴۹۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۱/۰۴/۰۴
داستان یوسف نبی:
عموم نگاه ها به داستان زندگی حضرت یوسف حول داستان عشق و عاشقی زلیجا و پاکدامنی یوسف و غالبا با رویکردی درون دینی بوده است. غلبه این دیدگاه باعث شده، از برخی دیگر از جنبه های زندگی یوسف نبی غفلت شده و کمتر بدان پرداخته شود. سوالات و جنبه هایی نظیر اینکه حضرت یوسف چه زمانی به پیغمبری رسید؟ چگونه می توان از یوسف نبی و زندگی او برای مقابله با شهوات شدید غیر موقعیتی ( شهواتی که دارای یک دنباله قوی و یک موقعیت وقوع هستند) استمداد طلبی نموده و الگوبرداری کرد؟ چرا هیچ پیامبری از نسل یوسف نداریم؟ و ... .
کد خبر: ۳۹۳۶۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۶
محمدکاظم حقانی‌فضل:
چندی پیش جلسه گفت‌وگویی بین دو جامعه‌شناس دین با موضوع دینداری در ایران برگزار شد. در این گفتگو دکتر حسن محدثی گیلوایی گزارش‌هایی مبنی بر کاهش و افول دینداری در ایران ارائه داد و در نقطه مقابل دکتر علیرضا شجاعی‌زند ضمن نقد پیمایش‌های انجام‌شده معتقد بود آنچه در ایران رخ داده تحول دینداری است نه تنزل. به نظر می‌رسد برای اینکه بتوانیم با هر یک از این جامعه‌شناسان دین همراهی یا مخالفت کنیم نخست باید پاسخی به چند پرسش بیابیم و سپس به ارزیابی سخنان جامعه‌شناسان دین برسیم و بین تحول و تنزل داوری کنیم. به این منظور نخست گزارشی گذرا از مناظره این دو استاد جامعه‌شناسی دین را مرور می‌کنم و سپس به پرسش‌های بایسته این بحث می‌پردازم.
کد خبر: ۳۹۱۰۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۶
لاریجانی: اسلام قابل رفراندوم نیست
رفراندوم در قانون اساسی تابع مقیدات و اصول خاص است. بر اساس نص صریح قانون، نمی توان هر مسئله ای را به رفراندوم گذاشت و در هر مسئله ای بحث رفراندوم را مطرح کرد. ورای این مسائل، بحث آسیب احتمالی جهت دهی ها به نتایج موقعیتی و وضعیتی رفراندوم مطرح می باشد. در چنین شرایطی ، افرادی نظیر آقا جواد لاریجانی با نگاهی مثلا فلسفی- فقهی و بشکل سوپر دو اتشه، شنل اصولگرایی پوشیده و از نفی رفراندوم صحبت می کند. باید خدمت ایشان عرض شود که مباحث بنیادین در حوزه های بینا رشته ای فقه-فلسفه-سیاست از دو نظر مواجهه با امر مطلق در فلسفه و فقه و سیاست ، مورد توجه است. در فقه سنتی، مواجه با امر مطلق ، مواجه غیر مشارکتی بوده و بحث تقلید تام مطرح می باشد. اعتقادی هم به باور تکاملی و تکامل پذیری باورها وجود ندارد. لذا سنت گرایی متعصبانه، جزیی از خروجی های این نگاه خواهد بود. در فقه پویا، مواجهه با امر مطلق، مواجهه مشارکتی بوده و بحث تکامل پذیری باورها مطرح است. بحث تقلید هم ، بحثی سلسله مراتبی و چند لایه تعریف می شود. خروجی این نگاه احیاگری دینی است. در هر دو نگاه باید متوجه مخاطرات و آسیب های برون دینی نظیر سکولاریسم ، لائیک شدگی و آسیب های درون دینی همانند التقاط گرایی ، آشوب گری دینی و تند روی منجر به تکفیر و خشونت، قوالی گری ، خوارج صفتی و مواردی همانند بود. به اقای لاریجانی هم باید مشفقانه متذکر شد که دوره فلسفه دانی و فلسفه خوانی و انگشت به سر خمره فقه و سیاست کشیدن و ادعای حرفه ای بودن، گذشته است. آنقدر جوانان و شایستگانی در این زمینه بروز و ظهور کرده اند که انسان با اشتیاق باید شاکر خداوند باشد. اگر قصد امثال لاریجانی کمک به جمهوری اسلامی در گام دوم انقلاب است، لطفا آستین همت بالا زده و منفعت گرایی محافظه کارانه را کنار گذاشته و در جهت تحکیم پایه های جمهوری اسلامی، در عمل ورود موثر کند. رصد فضای مجازی کامنت جالبی را درباره این خبر نشان می دهد. کاربری در سایت دیده بان ، نوشته بود،چه خبر از زمین ها؟!
کد خبر: ۳۸۸۰۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۰۶
حمید نوربخش:
علیرضا پناهیان در برنامه سحرگاهی ماه من، سخنانی در باب تقابل دین و اخلاق مطرح نموده که واکنش‌هایی را در میان دغدغه‌مندان حوزه الهیات و اخلاق برانگیخت.پناهیان چندان روشن نمی‌کند مصادیقی که به عنوان داوری‌های اخلاقی بیان می‌کند چه ربطی به اخلاق به عنوان یک دانش دارد، اما با کمی همدلی شاید بتوان تصور او از اخلاق را تحت نظریه اخلاق فضیلت فهمید.
کد خبر: ۳۸۷۵۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۱۶
میزگرد دین و وقایع ۱۴۰۱:
محمدحسین نظری، خبرنگار:یکی از جنبه‌هایی که در ماه‌های گذشته درباره حوادث ۱۴۰۱ در گفتگو‌ها کمتر به آن پرداخته شده، سویه‌های دینی این حوادث بوده است. سوال این است که آیا پایگاه‌های دینی و دین به‌مثابه مرجع بیرونی نسبتی با این حوادث داشت و آیا از رفتارها، شعار‌ها و مواضع لیدر‌ها و کنشگران این حوادث می‌توان نکته‌ای در این باره استنتاج کرد؟ آیا حوادث اخیر به معنی گرایش عموم جامعه ایران به بی‌دینی است؟ برای پاسخ به این سوالات سراغ محسن صبوریان، عضو هیات‌علمی دانشکده علوم اجتماعی تهران و جبار رحمانی عضو هیات‌علمی موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم رفتیم. مشروح این نشست را در ادامه از نظر می‌گذرانید.
کد خبر: ۳۸۷۰۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۱
۹۹ نام نیکو برای خدا؛
اسما الهی را نباید صرفا در قالب کلمات مورد توجه قرار داد. در نگاه درون دینی ، اسما می‌توانند زمینه را برای درونی کردن برخی از صفات در انسان‌ها مهیا نموده (رویکرد عرفانی مسبب ارتقا ظرفیت‌های وجودیی و قدری) یا با رویکرد اورادی (مداخله در هستی و سبب سازی‌های قضایی) بدان نگریسته شود. برخی از بزرگان دینی، اسما الهی را با رویکرد لطف نگریسته و معتقدند که اسما حد نهایت میراث عقلی بشر برای نامیدن خالق خود بوده که به انسان الهام شده و آنها را آموخته است. علاوه بر این موارد، اسما الله، کارکرد‌های توکلی، توسلی، زیباشناختی دینی در حوزه معنویت و مواردی همانن را با خود یدک می‌کشند.
کد خبر: ۳۸۴۲۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۳
وهابیت و شبهه‌های عاشورایی؛
گسترش حرکت اربعین حسینی در سال‌های اخیر و منحصر نماندن آن به جامعه شیعی و حضور نمایندگانی از سایر ادیان و مذاهب در این حرکت عظیم، کارکرد‌های ضد اموی و حماسی آن را پررنگ می‌سازد و این نقطهای است که دیدگاههای مخالف اهل بیت (ع) بر نمی‌تابند و برای تحریف و تخریب آن می‌کوشند.
کد خبر: ۳۸۳۴۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۲۶
نشست پژوهش‌های قرآن و دست نوشته‌های خاورشناسان؛
عضو هیئت علمی دانشگاه تصریح کرد: مهمترین روش یا اساسی‌ترین روش برای اینکه ما مسلمانان چه در ایران امروزی و چه سایر جغرافیای جهان اسلام خودباخته نباشیم این است که به این ابزار‌ها مسلح باشیم و بکوشیم از راه درست دسترسی به این اسناد، از میراث کهن خودمان دفاع کنیم. تلاش کردن برای پاسخ دادن ایدئولوژیک، جدلی و صرفا درون‌دینی به این نوع منشوراتی که در جهان کنونی منتشر می‌شود تلاش بی‌فایده است.
کد خبر: ۳۷۸۶۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۰۳
طاهره حاج ابراهیمی؛
دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، گفت: مقارن ظهور اسلام دوره گائونی آغاز شد. استفتائات دینی را از این‌ها می‌گرفت و جریان عرفان در این دوره هم با مقداری تفاوت وجود دارد، زیرا با توسعه اسلام آثار اندیشمندان اسلامی ترجمه و مباحث نوافلاطونی و ... مطرح می‌شود و یهودیان را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ در این دوره، تأثیر صوفیان نیز بسیار مشهود است و شکل جدیدی به عرفان یهودی داد.
کد خبر: ۳۷۶۳۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۱۸
شخصیت شناسی حضرت زهرا؛
احمد جعفری، استاد دانشگاه حوزه و در گفتگو با یک رسانه به تشریح دیدگاه مستشرقان درباره حضرت زهرا (س) پرداخت و گفت: مستشرقان مغرض عمدتا به تاسی از هنری لاماس خاخام یهودی نقش و جایگاه آن بانوی بزرگوار را تضعیف کرده‌اند، ولی برخی از آنان منصف، ایشان را الگو، مادر و همسری صادق و مهربان و قهرمان برشمرده‌اند.
کد خبر: ۳۷۱۰۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۳
گفتگوی اسلام و مسیحیت؛
فان اس تاریخ نگار اندیشه اسلامی برای اصالت اندیشه اسلامی و مساهمت مهم متکلمان و متفکران اسلام در الهیات دینی در شکل جهانی آن اعتبار و اهمیت زیادی قائل بود و بیش از هر چیز به تاریخ اندیشه دینی اعم از علم کلام توجه داشت و به احادیث و اسناد حدیثی در تحلیل هایش حساسیت نشان می‌داد. کتاب او با عنوان “میان حدیث و کلام” نمونه برجسته‌ای است از تحلیل متن/سند درباره یک حدیث در بحث از قدریه. تاریخ نگاری اندیشه اسلامی با رویکرد برون اسلامی، مسلما فضا را برای مطالعه تطبیقی ادیان، تعمق معرفت شناسی درون دینی ، تقرب جهان بینی الهی با جهان بینی علمی و همچنین جهان بینی مادی، فراهم خواهد ساخت.
کد خبر: ۳۶۷۶۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۱
در گفتگو با احدفرامرز قراملکی؛
اسلام دینی نیست که به علم دست رد بزند؛ بلکه خواهان این است که علم با مفاهیم اخلاقی و دینی همراه باشد تا معنادار گردد. انسان از این مسیر می‌تواند به ابعاد وجودی مختلف خود پاسخ مثبت دهد. مهمترین شگرد اسلام این است که به انسان امروز کمک می‌کند تا به ابعاد فراموش شده‌ی خود، توجه کند و به دیدن توانایی‌های درونی خود پاسخ مثبت بدهد.
کد خبر: ۳۶۳۲۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۱
کرسی‌های آزاد اندیشی؛
چند ماه است حجت الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا در ادامه مباحث کرسی‌های آزاد اندیشی به مقوله نظام سازی و دولت سازی می‌پردازد و ایشان مصداق دولت سازی اسلامی موجود را در قالب «دولت-ملت» مطرح می‌کند. انعکاس مطالب استاد مهاجرنیا در رسانه‌ها، منتقدانی را به وجود آورده است. از جمله میثم لطیفی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشوچند روز گذشته در مدرسه «حکمرانی شهید بهشتی» گفته است: «دولت - ملت» الگوی غربی است و ما علی المبنا طرفدار نظام «امت و امامت» هستیم.
کد خبر: ۳۶۱۷۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۴
حاج حیدر رحیم پور ازغدی؛
حاج حیدر رحیم‌پورازغدی گرچه خود کسوت روحانیت را رها کرده بود، ولی آبشخور فکری خود را به جریان اساتید خود متصل نگاه داشته و برای فهم دین مبتنی‌بر عقل درون‌دینی و اجتهاد روزآمد تلاش می‌کرد. وی استاد فلسفه نبود و معمولا هم به مناقشات تفکیکی فلسفی‌ها وارد نمی‌شد، ولی همواره در تلاش بود، شاگردان خود را نه بر اساس تحلیل‌های عمل‌گرایانه بدون مبنا و نه جزم‌اندیشی‌های غیرواقع‌بینانه یا بنیادگرایانه تربیت کند.
کد خبر: ۳۵۸۷۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۰
علیرضا بهشتی:
علیرضا بهشتی، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس، گفت: اگر امر به معروف و نهی از منکر محدود شود به اینکه محتسب، شهنه و داروغه در جامعه اسلامی راه بیفتند و اعمال قبیحه‌ای که در ملأ عام بخواهد انجام بگیرد را جلوگیری کنند و ببینند حجاب خانم‌ها و لباس پوشیدن آقایان درست هست یا نیست، استدلال امام حسین (ع) زیر سؤال خواهد رفت برای اینکه یک واجب بزرگتر یعنی حفظ جان خود و خاندانش را فدا کند و زیر بار ظلم نرود و مرگ در راه حق را بپذیرد.
کد خبر: ۳۵۵۵۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۷
قدرت تخریبی جناح ها در جامعه ؛
جناح‌های فکری، عقیدتی و مذهبی زمانی که در برابر یکدیگر قرار گیرند، خسارات زیانباری به همراه دارند. در صورتی که این جناح‌بندی‌ها نیز به سلطهٔ یکی از جناح‌ها بینجامد خسارات زیانبار آن بیشتر است.
کد خبر: ۳۴۷۳۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۸
بشارت های نزدیکی ظهور،
از شاخص‌های پازل ظهور، تشکیل انقلاب زمینه‌ساز ظهور و آغاز قدرتمندی جبهه حق؛ استقرار یهود صهیونیست در فلسطین نماد افساد جبهه شیطان؛ فتنه شام و جنگ سوریه صحنه نبرد تمدنی جبهه حق و باطل است و .... . از منظر برون دینی ، دو برداشت از این روایات قابل استخراج است. اول اینکه اعتقادات خاص منجر به خلق امکان و وقوع رویدادهایی تعیین شده می شود و نوع گرایشات و رفتارهای ایرانیان و دولت های حاکم بر آن را باید بر این قاعده تحلیل نمود. دوم اینکه، دشمن خارجی ایرانیان، با شبیه سازی رویدادها ، قصد ایجاد انحراف در برنامه های ایرانیان و تضعیف این کشور را دارد. در منظر درون دینی ، نوعی وحدت نظر داخلی و افزایش تاب آوری، از مسلمات توجه به بحث ظهور است.
کد خبر: ۳۳۵۲۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۰
پلورالیسم دینی؛
همۀ سنّت‌های دینی بزرگ جهان در حقیقت ثابت کرده اند که قلمرو‌هایی هستند که در پهنۀ آن ها، و یا جادّه‌هایی هستند که در مسیر هر یک از آنها، افراد قادرند در مسیر تبدیل و تحوّل روحی خویش از خودمحوری به حقیقت (خدا) محوری پیشرفت نمایند و از آنجایی که آنها حقیقت مطلق را در انواری چنین گوناگون آشکار می‌سازند، باید این طور نتیجه گیری کنیم که هر کدام از آنان مستقلاً معتبر می‌باشد.
کد خبر: ۳۳۰۶۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۱
آیت الله محقق داماد:
استاد دانشگاه شهید بهشتی گفت: طرح مسائل زیست‌محیطی، اخلاق‌های مضاف مانند اخلاق پزشکی و زیستی و تکنولوژیکی و مسائل حقوقی روز سبب پویایی حکمت اسلامی می‌شود.
کد خبر: ۳۲۵۸۴۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۱۵